「オヤジギャグ」と「言葉遊び」の違い

4,275 Comments

さて今回は「オヤジギャグ」と「言葉遊び」の違いについての所感を述べるのが目的です．私は自分の発言に対して「オヤジギャグですね」という評価を受けることが心外で「いやいや，これは言葉遊びであり，オヤジギャグではないのです」という不毛な説明をすることがあります．互いの言葉の定義のすり合わせなしに，言葉尻に対して言い返すのは一段上の不毛さがありますが，少なくとも自分の言葉の定義を明確にしておきたいと思い，整理のために考えをまとめることにしました．下記は全て私の定義であることを断っておきます．

ある発言に対する反応を「音」と「意味」の２つの関連性から考えます．普通の奇をてらわないやり取りの場合，直前の発言に対して意味の関連性の高い反応をすると，それは会話となります．意味の関連性が高い，というのは話が繋がっている状態です．あるいは意味の関連性が低い反応をすると，それは会話にならない状態です．

そこに「音の関連性」を混ぜると生まれるのが，それぞれオヤジギャグであり言葉遊びだと定義します．意味の関連性が低いが音の関連性が高い状態がオヤジギャグです．例えばリプトンの紅茶の味について議論が進んでいる際に「まさに膠着状態ですね」というようなコメントを挟むようなことです．図表に示したように意味の関連性においては会話にならないレベルです．話の腰を折っています．「これがホントの」などの枕詞で語られるコメントは大体がこのパターンになります．聞いていて恥ずかしくなります．

一方言葉遊びはどうかというと，直前の発言やそれまでの流れに対して，意味の関連性を保ちながら，その上で音の関連性を示した反応になります．図表に示したように会話と同じ水準の意味の関連性が求められています．これを実装するのは難しいことです．例えば前のリプトンの紅茶の例で言えば，議論が止まってしまった際に「まさに膠着状態ですね」と合いの手を入れれば，それは言葉遊びになります．話の流れを読まなければいけないのです．前述の音だけに引きづられたオヤジギャグとは全く性質の違うものだとご理解頂けたでしょうか．

言葉遊びの判定は恣意的なものです．同じ例ならば，リプトンの紅茶についての意見交換中に「私たちはリプトン調査団ですね」と言うならば，オヤジギャクと言葉遊びの間と言えます．リットン調査団がそこに現れる必然性は全くないのですが，調査とは言えないまでも意見交換をしている状況には即していると言えるからです．加えて，もしその紅茶がたまたま満州で作られたものであればどうでしょう．その場合「リットン調査団」との意味の関連が加わるので，オヤジギャグよりも言葉遊びに近いと判断したいと思います．もし紅茶とまんじゅうについての議論の際に「リプトン調査団である」と示唆したらどうなるでしょうか．もし「まんじゅうの調査」→「満州の調査」→「リットン調査団」と思考が展開すれば，オヤジギャグが言葉遊びに転化することもあるのです．

実際の状況の判定は難しいのも確かです．言葉遊びの定義は「話の流れを毀損することなく，適切な音の関連性に立脚したユーモアをアクセントとしている発言」ということを共有した上で，各々が弾力的に判定するのが現実的だと思います．また会話は生き物です．カテゴリ分けをするのは目的ではなく，より楽しい会話をするための手段と考えています．

さて，この定義を所与とした際に，上手に言葉遊びを するにはどうしたら良いでしょうか．図表で矢印で示したように２通りしかありません．つまり（１）普通の会話に，音の関連性を加える，あるいは（２）オヤジギャグ に，意味の関連性を加える，の２通りです．どちらも語彙力や文脈をつかむ力が要求され，何よりも対話者への敬意も必要です．これは一朝一夕に達成できるものではありません．自分の言葉の定義が万人に共有されていないのは知りつつも，私が自分の発言をオヤジギャグと言われて反論したくなってしまうのは，それが「会話にならない」と言われるのと同じであり「頭を使っていない」と言われるのと同じだからです．人に対して「頭を使ってないね」というのは相当失礼な状況です．そして自分は安易に話の腰をおるような捻りのないオヤジギャグはできるだけ避けようと思っており，何もかも混ぜてオヤジギャグと認定されることが悔しいのです．まあどれだけ「話の腰をおらない」を実践できているかわからないのは認めるところですが．

ところで，オヤジギャグというラベル張りは，私が個人的に好まないことを差し引いても，言われた当人にとって好ましいものではないと思います．オヤジギャグというラベル張りで人を安心させてしまうと，努力や思考の如何によっては洗練された会話を達成できた人の可能性を損なうことになってしまうからです．そもそも，いい大人が会話の成立しない状況に満足するなどは褒められたものではなく，それを社会が積極的に受容することが良いとは思いません．厳しいことを言えば，オヤジギャグという社会的な居場所を与えて甘やかす必要など全くないのです．同様の例で「天然ボケ」と人を呼ぶことにも弊害があると思っています．概して会話にならない性質の反応をするのが「天然ボケ」です．それを会話に押し上げる努力を本人に促すことが，天然ボケというラベルによって大きく阻害されてしまいます．周りの人間はラベルを貼ってその為体（ていたらく）に安心させるよりも，もっと批判的になるべきではないでしょうか．言うまでもなく，批判は発言者の人格に対してではなく，オヤジギャグに安住する態度に対してです．建設的な苦言を呈する，という意味です．

もちろん私自信も，常に明瞭な会話ができているとは思っておらず，常に試行錯誤の毎日です．自分の信じる「良い会話」のスタイルなども，本来相手に押し付ける性質のものではないのも理解しています．自身に関しては，現状の至らなさを受け入れつつ，人間は80年常に成長を続けると信じて，上手な会話及び言葉遊びができるよう精進したいと思います．一方で，相手を思考停止にさせ，成長を阻害するラベル張りではなく，建設的な自己批判，他者批判ができるようになりたいと思っています．

4,275 thoughts on “「オヤジギャグ」と「言葉遊び」の違い”

  2. It is perfect time to make some plans for the future and it's time to be happy.
    I've read this post and if I could I want to suggest you
    few interesting things or tips. Perhaps you could write next articles referring to this article.

    I desire to read even more things about it!

  9. I seriously love your site.. Great colors & theme. Did you build
    this site yourself? Please reply back as I'm planning to create my own personal site and
    would like to find out where you got this from or what the theme is called.
    Thank you!

  11. The very] Link in Bio feature keeps immense significance for all Facebook and also Instagram users of the platform since bio link offers an solitary usable link within one member's personal profile that directs visitors to the site towards external to the platform online sites, blog publications, items, or perhaps any sort of wanted destination. Illustrations of webpages offering Link in Bio solutions involve which provide personalizable landing pages of content to effectively merge several linkages into an one single accessible to all and easy-to-use destination. This specific function becomes particularly crucial for the organizations, influencers, and also content items creators searching for to actually promote the specifically content or even drive traffic to the relevant to the URLs outside of the actual platform. With every limited for alternatives for every actionable linkages inside the posts of content, having an a lively and even modern Link in Bio allows for users of the platform to curate their online for presence effectively for and also showcase the announcements to, campaigns to, or perhaps important in updates.The actual Link in Bio attribute keeps huge relevance for all Facebook and Instagram platform users as offers a single individual usable link in the a individual's profile page that actually leads users towards outside online sites, blog posts, items, or even any kind of desired place. Instances of such online sites supplying Link in Bio solutions include which often supply personalizable destination webpages to actually merge multiple linkages into one one single accessible to all and furthermore user oriented place. This particular feature becomes especially to crucial for all companies, influencers, and furthermore content items authors looking for to really promote a specific for content pieces or even drive a traffic towards relevant for URLs outside of the particular platform's site.
    With limited in choices for the clickable connections inside the posts of the platform, having a lively and up-to-date Link in Bio allows for members to really curate their own online for presence online effectively to and showcase the newest announcements for, campaigns to, or possibly important updates for.

  21. Hi there this is kind of of off topic but I was wanting to
    know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually
    code with HTML. I'm starting a blog soon but have no coding know-how so I wanted to get advice
    from someone with experience. Any help would be greatly appreciated!

  24. nhà cái uy tín
    Nhà cái ST666 là một trong những nhà cái cá cược trực tuyến phổ biến và đáng tin cậy tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực giải trí trực tuyến, ST666 đã và đang khẳng định vị thế của mình trong cộng đồng người chơi.

    ST666 cung cấp một loạt các dịch vụ giải trí đa dạng, bao gồm casino trực tuyến, cá độ thể thao, game bài, slot game và nhiều trò chơi hấp dẫn khác. Nhờ vào sự đa dạng và phong phú của các trò chơi, người chơi có nhiều sự lựa chọn để thỏa sức giải trí và đánh bạc trực tuyến.

    Một trong những ưu điểm nổi bật của ST666 là hệ thống bảo mật và an ninh vượt trội. Các giao dịch và thông tin cá nhân của người chơi được bảo vệ chặt chẽ bằng công nghệ mã hóa cao cấp, đảm bảo tính bảo mật tuyệt đối cho mỗi người chơi. Điều này giúp người chơi yên tâm và tin tưởng vào sự công bằng và minh bạch của nhà cái.

    Bên cạnh đó, ST666 còn chú trọng đến dịch vụ khách hàng chất lượng. Đội ngũ hỗ trợ khách hàng của nhà cái luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ người chơi trong suốt quá trình chơi game. Không chỉ có trên website, ST666 còn hỗ trợ qua các kênh liên lạc như chat trực tuyến, điện thoại và email, giúp người chơi dễ dàng tiếp cận và giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.

    Đặc biệt, việc tham gia và trải nghiệm tại nhà cái ST666 được thực hiện dễ dàng và tiện lợi. Người chơi có thể tham gia từ bất kỳ thiết bị nào có kết nối internet, bao gồm cả máy tính, điện thoại di động và máy tính bảng. Giao diện của ST666 được thiết kế đơn giản và dễ sử dụng, giúp người chơi dễ dàng tìm hiểu và điều hướng trên trang web một cách thuận tiện.

    Ngoài ra, ST666 còn có chính sách khuyến mãi và ưu đãi hấp dẫn cho người chơi. Các chương trình khuyến mãi thường xuyên được tổ chức, bao gồm các khoản tiền thưởng, quà tặng và giải thưởng hấp dẫn. Điều này giúp người chơi có thêm cơ hội giành lợi nhuận và trải nghiệm những trò chơi mới mẻ.

    Tóm lại, ST666 là một nhà cái uy tín và đáng tin cậy, mang đến cho người chơi trải nghiệm giải trí tuyệt vời và cơ hội tham gia đánh bạc trực tuyến một cách an toàn và hấp dẫn. Với các dịch vụ chất lượng và các trò chơi đa dạng, ST666 hứa hẹn là một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích giải trí và muốn thử vận may trong các trò chơi đánh bạc trực tuyến.

  34. This is the right webpage for anyone who wants to
    understand this topic. You know so much its almost hard to argue with you
    (not that I personally would want to…HaHa). You certainly put a brand new spin on a topic that has been written about for many years.
    Wonderful stuff, just great!

  42. Hey I know this is off topic but I was wondering if you knew of any widgets I could add to my blog that automatically tweet my newest
    twitter updates. I've been looking for a plug-in like this for quite some time and was hoping maybe you would have some experience
    with something like this. Please let me know if you run into anything.
    I truly enjoy reading your blog and I look forward to your new updates.

    Here is my homepage; Casino Online

  44. Hey there would you mind stating which blog platform you're using?

    I'm looking to start my own blog in the near future
    but I'm having a tough time deciding between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and
    Drupal. The reason I ask is because your layout seems different
    then most blogs and I'm looking for something unique.
    P.S Sorry for being off-topic but I had to ask!

  47. The very] Link in Bio attribute possesses tremendous significance for every Facebook and Instagram members since link in bio gives a solitary interactive linkage inside one user's personal profile that actually leads guests into external to the site online sites, blog site entries, items, or even any type of desired for destination. Illustrations of such sites providing Link in Bio offerings include which usually provide adjustable arrival pages of content to consolidate together various linkages into single reachable and also user oriented destination. This specific function becomes actually especially to critical for businesses, influential people, and content material authors searching for to effectively promote their specific to content or even drive traffic into relevant to URLs outside the the particular platform's. With every limited to options available for all interactive connections within posts of content, having an a and furthermore modern Link in Bio allows users to effectively curate their very own online to presence online effectively in and even showcase the the latest announcements, campaigns for, or important in updates in.The Link in Bio attribute maintains huge relevance for Facebook and Instagram users as presents a solitary interactive connection within the member's profile page that actually leads visitors towards external to the platform sites, blog entries, products or services, or any type of desired place. Examples of these online sites offering Link in Bio solutions include which usually offer personalizable destination pages to consolidate multiple links into single accessible and even user friendly location. This particular function becomes especially to crucial for the business enterprises, influencers in the field, and furthermore content makers seeking to actually promote their specifically content material or even drive traffic to the site into relevant to the URLs outside of the actual platform.
    With every limited in choices for all actionable linkages within posts of the site, having a lively and even updated Link in Bio allows for users to effectively curate a their very own online in presence in the site effectively and also showcase their the announcements to, campaigns for, or even important for updates in.

  48. Nhà cái ST666 là một trong những nhà cái cá cược trực tuyến phổ biến và đáng tin cậy tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực giải trí trực tuyến, ST666 đã và đang khẳng định vị thế của mình trong cộng đồng người chơi.

    ST666 cung cấp một loạt các dịch vụ giải trí đa dạng, bao gồm casino trực tuyến, cá độ thể thao, game bài, slot game và nhiều trò chơi hấp dẫn khác. Nhờ vào sự đa dạng và phong phú của các trò chơi, người chơi có nhiều sự lựa chọn để thỏa sức giải trí và đánh bạc trực tuyến.

    Một trong những ưu điểm nổi bật của ST666 là hệ thống bảo mật và an ninh vượt trội. Các giao dịch và thông tin cá nhân của người chơi được bảo vệ chặt chẽ bằng công nghệ mã hóa cao cấp, đảm bảo tính bảo mật tuyệt đối cho mỗi người chơi. Điều này giúp người chơi yên tâm và tin tưởng vào sự công bằng và minh bạch của nhà cái.

    Bên cạnh đó, ST666 còn chú trọng đến dịch vụ khách hàng chất lượng. Đội ngũ hỗ trợ khách hàng của nhà cái luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ người chơi trong suốt quá trình chơi game. Không chỉ có trên website, ST666 còn hỗ trợ qua các kênh liên lạc như chat trực tuyến, điện thoại và email, giúp người chơi dễ dàng tiếp cận và giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.

    Đặc biệt, việc tham gia và trải nghiệm tại nhà cái ST666 được thực hiện dễ dàng và tiện lợi. Người chơi có thể tham gia từ bất kỳ thiết bị nào có kết nối internet, bao gồm cả máy tính, điện thoại di động và máy tính bảng. Giao diện của ST666 được thiết kế đơn giản và dễ sử dụng, giúp người chơi dễ dàng tìm hiểu và điều hướng trên trang web một cách thuận tiện.

    Ngoài ra, ST666 còn có chính sách khuyến mãi và ưu đãi hấp dẫn cho người chơi. Các chương trình khuyến mãi thường xuyên được tổ chức, bao gồm các khoản tiền thưởng, quà tặng và giải thưởng hấp dẫn. Điều này giúp người chơi có thêm cơ hội giành lợi nhuận và trải nghiệm những trò chơi mới mẻ.

    Tóm lại, ST666 là một nhà cái uy tín và đáng tin cậy, mang đến cho người chơi trải nghiệm giải trí tuyệt vời và cơ hội tham gia đánh bạc trực tuyến một cách an toàn và hấp dẫn. Với các dịch vụ chất lượng và các trò chơi đa dạng, ST666 hứa hẹn là một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích giải trí và muốn thử vận may trong các trò chơi đánh bạc trực tuyến.

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.